Od 22 maja 2023r. w polskiej rzeczywistości prawnej istnieje nowy podmiot, a mianowicie "fundacja rodzinna".
Wprowadziła ją ustawa z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz.U.2023.326), dalej jako: „UFR” lub „ustawa”.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu:
- gromadzenia mienia,
- zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz
- spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów.
Fundacja rodzinna może prowadzić działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców i w założeniu, pod pewnymi warunkami jest zwolniona od opodatkowania. Autorzy ustawy wskazują, iż celem nowej instytucji jest: "dodatnie do systemu prawa instytucji służącej do gromadzenia rodzinnego majątku, pozwalającego na zatrzymanie kapitału w kraju na wiele pokoleń oraz zwiększenie potencjału krajowych inwestycji".
Ustawa szeroko reguluje treść statutu fundacji, ale pozwala także by fundator określił na przyszłość zasady współpracy zasady współpracy lub współdziałania organów fundacji rodzinnej. Może też zawrzeć wytyczne dotyczące inwestowania majątku fundacji rodzinnej.
Co najistotniejsze fundacja rodzinna może stać się z jednej strony ochroną przed rozdrobnieniem majątku rodzinnego i kontynuacją rodzinnego przedsiębiorstwa, a z drugiej strony podstawą optymalizacji podatkowej rodzinnego biznesu.
Fundacja rodzinna jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Kiedy fundacja przekaże świadczenia na rzecz beneficjenta, będzie zobowiązana do zapłaty podatku CIT w wysokości 15% podstawy opodatkowania.
Nie każde jednak świadczenie uzyskane przez beneficjentów fundacji będzie podlegać podatkowi dochodowemu od osób fizycznych, bowiem fundator oraz najbliżsi krewni zwolnieni będą od podatku PIT z tytułu otrzymanych świadczeń albo mienia pozostawionego im do dyspozycji po rozwiązaniu fundacji rodzinnej.
Warto wiedzieć, że fundacja rodzinna może także realizować obowiązek alimentacyjny, który ciąży na fundatorze. W tej sytuacji osoba uprawniona do alimentów również skorzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych. Beneficjenci fundacji są zwolnieni od podatku od spadków i darowizn z tytułu uzyskanych świadczeń.
Oczywiście beneficjenci spoza grona rodziny muszą się liczyć z obowiązkiem zapłaty podatku PIT w wysokości 15% podstawy opodatkowania.
Monika Kozłowska